Koty wolno żyjące pod opieką osób 60+ to innowacja dająca narzędzia edukacyjne i wsparcie osobom w wieku senioralnym, które angażują się w karmienie kotów. „Karmicieli” uważa się powszechnie za dziwaków, a nie wolontariuszy, którymi są w rzeczywistości. Innowacja polega na połączeniu potencjału społecznego: karmicieli-seniorek i seniorów oraz uczennic i uczniów-wolontariuszy. Uczy, jak stworzyć sieć wsparcia karmicieli, nawiązać stałą współpracę między nimi a uczniami. Zapoczątkowuje zmianę w postrzeganiu osób karmiących koty i walczy ze stereotypem „kociary” i „kociarza”, promując ich wizerunek jako odpowiedzialnych wolontariuszy, działających na rzecz dobra wspólnego.
Koty wolno żyjące pod opieką osób 60+ to innowacja skierowana do osób w wieku senioralnym karmiących koty, do młodzieży szkolnej a także do mieszkańców lokalnej społeczności.
1. Bezpośrednimi odbiorcami są:
- Seniorki i seniorzy-karmiciele – zaangażowani w opiekę nad kotami wolno żyjącymi. Niektórzy z nich są zarejestrowani na Listach Społecznych Opiekunów Kotów Wolno Żyjących, współpracują z lokalnymi schroniskami dla zwierząt, a czasem także z organizacjami pro-zwierzęcymi. Inni to karmiciele nieformalni, którzy nie są świadomi tego, że mogliby otrzymać wsparcie. W zadanie angażują się niejednokrotnie kosztem własnych potrzeb.
- Uczennice i uczniowie-wolontariusze – młodzież szkół podstawowych działająca w ramach Szkolnych Kół Wolontariatu (SKW) oraz niesformalizowane grupy wolontariuszy działające na terenie szkół podstawowych, średnich jak i wyższych.
- Pośrednimi odbiorcami innowacji są:
- Wszyscy mieszkańcy gminy – użytkowniczki i użytkownicy przestrzeni publicznej, w której wdrażana jest innowacja.
- Gmina – jest ustawowo zobowiązana do dokarmiania i opieki nad kotami wolno żyjącymi.
Wszyscy użytkownicy innowacji mogą być jednocześnie jednostkami wdrażającymi. Możliwe są różne kombinacje, z tym, że osoba koordynująca projekt powinna być ekspertem w temacie walki z bezdomnością zwierząt.
Mogą to być następujące podmioty:
- schroniska dla zwierząt,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- organizacje pro-zwierzęce,
- organizacje działające na rzecz osób starszych,
- zarządy ogródków działkowych,
- zarządy spółdzielni mieszkaniowych,
- kluby osiedlowe,
- wszystkie wspólnoty, gdzie bytują koty wolno żyjące dokarmiane przez osoby starsze,
- szkoły podstawowe,
- szkoły średnie,
- organizacje młodzieżowe zajmujące się działaniem pomocowym w ramach wolontariatu,
- uczelnie wyższe,
- kluby młodzieżowe.
Zapoznajcie się z Przewodnikiem dla realizatora projektu oraz pozostałymi materiałami dodatkowymi, które wykorzystacie w toku projektu: Poradnikiem dla społecznego opiekuna kotów wolno żyjących (3 części), Ankieta potrzeb uczestników/czek Projektu, Ankieta Społecznego Karmiciela kotów wolno żyjących, Scenariusz rozmowy z nauczycielem opiekującym się wolontariatem uczniów, Warsztaty FGI, Plakat „Kastracja”, Plakat „Czym karmić koty”, Badania PNAS.
Powołajcie zespół wdrażający innowację w składzie:
- osoba koordynująca – specjalista w tematyce walki z bezdomnością zwierząt (jeżeli koordynator nie jest ekspertem w tej dziedzinie, wystarczy, że będzie nim jedna z osób biorących udział we wdrożeniu)
- wolontariuszki i wolontariusze.
Przygotujcie plan i harmonogram działań.
Rozpocznijcie proces sieciowania seniorek i seniorów-karmicieli, który wygląda następująco:
- Rekrutacja osób w wieku senioralnym,
- Określenie potrzeb tej grupy. W tym celu zbierzcie materiał do analizy, wykorzystując ankiety.
- Przygotowanie programu edukacyjnego na podstawie zdiagnozowanych potrzeb grupy.
Zorganizujcie spotkanie integracyjne (jedno długie lub dwa krótsze), w czasie którego osoby uczestniczące biorą udział w wykładach pt. Rola Karmicieli w walce z bezdomnością kotów wolno żyjących oraz Stereotyp Karmiciela i jak go zmienić? a także w dyskusjach. Szczegółowy scenariusz i opis wydarzenia znajdziecie w Przewodniku. Przypomnijcie o kolejnym spotkaniu.
Zorganizujcie kolejne spotkanie, podczas którego osoby uczestniczące wysłuchają wykładu na temat Psychologiczne aspekty opieki nad kotami wolno żyjącymi. Rozdajcie wydruki Poradnika dla Społecznego Opiekuna Kotów Wolno Żyjących, część 1. Szczegółowy scenariusz i opis wydarzenia znajdziecie w Przewodniku. Przypomnijcie o kolejnym spotkaniu.
Zorganizujcie następne spotkanie, podczas którego osoby uczestniczący wysłuchają wykładu na temat Prawne aspekty opieki nad kotami wolno żyjącymi. Rozdajcie wydruki Poradnika dla Społecznego Opiekuna Kotów Wolno Żyjących, część 2. Szczegółowy scenariusz i opis wydarzenia znajdziecie w Przewodniku. Przypomnijcie o kolejnym spotkaniu.
Zorganizujcie warsztaty na temat Opieka nad kotami wolno żyjącymi w praktyce, w czasie którego osoby uczestniczące wysłuchają wykładu i wezmą udział w szkoleniu uczącym obniżania kosztów prawidłowego żywienia kotów wolno żyjących, systematyczności i planowania zakupów. Wykorzystajcie plakat Jak karmić koty wolno żyjące. Przypomnijcie o uroczystości kończącej projekt.
Pora na zainicjowanie międzypokoleniowego wolontariatu. W tym celu:
- Nawiążcie współpracę z pobliską szkołą – najistotniejszym elementem tego działania jest znalezienie w partnerskich instytucjach nauczycielki lub nauczyciela, który aktywnie zaangażuje się w działania w projekcie. Przy pierwszej rozmowie warto skorzystać ze Scenariusza rozmowy z Nauczycielem opiekującym się wolontariatem uczniów.
- Przeprowadźcie rekrutację wolontariuszek i wolontariuszy – rekomendujemy przyjęcie do projektu wszystkich chętnych i weryfikację ich udziału w trakcie aktywności projektowych. Wstępną rekrutację powinien przeprowadzić Nauczyciel, który najlepiej zna możliwości swoich uczniów.
- Zorganizujcie warsztaty FGI dla młodzieży – FGI to aktywność badawcza polegająca na tym, że moderator lub moderatorka prowadzi dyskusję z młodzieżą, dobraną zgodnie z kryteriami wynikającymi z celów projektu. Każda z sesji trwa około 2 godzin. Dyskusja jest prowadzona według opracowanego wcześniej scenariusza, opisującego, jakie informacje chce się uzyskać podczas tego etapu, czasami zawierającego także pytania, które będą zadawane uczestnikom i uczestniczkom badania. Skorzystajcie ze scenariusza.
Zorganizujcie spotkanie integracyjne seniorek i seniorami-karmicieli i młodzieży. Jak to zrobić dowiecie się z Przewodnika.
Dla pogłębienia nawiązanej relacji organizujcie indywidualne spotkania integracyjne w terenie, w małych grupach: 1-3 uczennic i uczniów oraz 1-2 seniorek i seniorów. Jak to zrobić dowiecie się z Przewodnika.
Zainicjujcie zorganizowanie przez młodzież pierwszej zbiórki karmy dla kotów. Zbiórka powinna być odpowiedzią na realne potrzeby seniorek i seniorów-karmicieli.
Aby zbiórka przebiegała właściwie, skorzystajcie z materiałów edukacyjnych:
Pakiet edukacyjny dla szkoły – Informator dla Rodzica, Pakiet edukacyjny dla szkoły – Informator dla Uczniów-wolontariuszy, Pakiet edukacyjny dla szkoły – Przewodnik dla Nauczyciela-opiekuna wolontariatu, Plakat.
Więcej informacji znajdziecie w Przewodniku.
- Wdrożenie innowacji w życie jest proste i nie wymaga specjalnych zasobów czy uwarunkowań.
- Trzy warunki, które gwarantują prawidłowe wdrożenie:
2.1. Zaangażowanie koordynatora – specjalisty w tematyce walki z bezdomnością zwierząt (jeżeli koordynator nie jest ekspertem w tej dziedzinie, wystarczy, że będzie nim jedna z osób biorących udział we wdrożeniu),
2.2.Aktywne wsparcie wolontariuszy,
2.3.Nawiązanie współpracy ze szkołami.
- Jeśli na realizację projektu zdecyduje się instytucja spoza środowiska pro-zwierzęcego, warto nawiązać współpracę z lokalnymi organizacjami działającymi na rzecz zwierząt i wśród nich szukać działaczy zainteresowanych wzięciem czynnego udziału w tym projekcie.
- Wskazane jest, żeby koordynator miał doświadczenie we współpracy z seniorami, ale nie jest to niezbędne. Personel lub wolontariusze biorący udział w działaniach powinni być empatyczni wobec osób starszych.
- Przy zarządzaniu projektem należy brać pod uwagę wszystkie ograniczenia psychofizyczne starszych osób uczestniczących.
- Zalecamy krótkie szkolenie personelu w temacie zasad niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.
Koszty wdrożenia projektusą następujące:
- Koszt zarządzania i koordynacji projektu = 5000 zł
- Przygotowanie programu edukacyjnego = 2100 zł
- Wydruk materiałów rekrutacyjnych = 100 zł
- Wydruk materiałów edukacyjnych = 1300 zł
- Koszt materiałów biurowych = 90 zł
- Wynajęcie sali na spotkania integracyjne = 280 zł
- Wynagrodzenie ekspertów =1440 zł
- Przerwa kawowa = 240 zł
- Wynajęcie sali na 2 szkolenia i 1 warsztaty = 420 zł
- Wynagrodzenie ekspertów = 2160 zł
- Przerwa kawowa = 720 zł
- Wynajęcie sali na spotkanie i integracyjne z młodzieżą = 70 zł
- Wynagrodzenie ekspertów = 360 zł
- Drobny poczęstunek = 330 zł
- Wynajęcie sali na Warsztaty – FGI dla młodzieży = 70 zł
- Wynagrodzenie eksperta = 360 zł
- Drobny poczęstunek = 180 zł
- Uroczystość na zakończenie projektu – wynajęcie sali = 400 zł
- Zimny bufet = 900 zł
- Wydruk spersonalizowanych dyplomów = 100 zł
Koszt całkowity innowacji dla 10 osób = 8500 zł
Roczny koszt na 1 odbiorcę = 850 zł
Innowacja działa skutecznie, gdy zadbacie o:
- Nawiązanie współpracy z instytucją zrzeszającą młodzież (szkoły podstawowe, ale także szkoły średnie, wyższe czy też organizacje młodzieżowe lub bursy).
- Społeczne zaangażowanie ludzi, którzy będą brali udział w jej wdrażaniu (wolontariuszek i wolontariuszy szukajcie wśród młodzieży szkolnej lub studentów. Warto też zachęcić do współpracy rodziców dzieci biorących udział we wdrażaniu oraz nauczycieli z partnerskich szkół).
Największym sukcesem innowacji jest stworzenie przestrzeni, w której seniorki i seniorzy-karmiciele czują się zrozumiani i mogą swobodnie dzielić się swoimi doświadczeniami oraz uzyskać wsparcie. Dzięki temu udało się zbudować wspólnotę – prężną i aktywnie działającą na rzecz wolno żyjących kotów. Innowacja odpowiada na potrzeby grupy docelowej w kompleksowy sposób.
Udział w innowacji umożliwia odbiorcom nawiązanie bliższych kontaktów i pozbycie się obawy związanej z ewentualną chorobą czy innymi losowymi sytuacjami, uniemożliwiającymi kontynuowanie opieki nad kotami. Wzmocnił też relacje między karmicielami, a spotkania szkoleniowe pozwoliły na wymianę doświadczeń i poczucie zrozumienia ze strony osób praktykujących te same działania. Niewątpliwą wartością udziału w projekcie było uzyskanie wiedzy, dzięki której osoby starsze mogą znacznie efektywniej opiekować się wolno żyjącymi kotami. Udział młodzieży otworzył ich na nawiązywanie nowych relacji z przedstawicielami młodego pokolenia „kociarzy”.
Magdalena Michalska – pracuje z młodzieżą, dzieląc się wiedzą i umiejętnościami w zakresie kształtowania postaw przedsiębiorczych i bezpiecznych zachowań we współczesnym świecie. W wolnym czasie czyta literaturę faktu, kryminały i thrillery psychologiczne. Opiekunka kotów: domowego Rambusia i wolnożyjących Marka i Trójkącika. Kocia ciocia, czyli wolontariuszka w przytulisku Kici Caffe, prowadzonym przez Fundację Per Mondo w Olsztynie.
Magda Orłowska – działaczka i innowatorka społeczna. Prezeska Fundacji Per Mondo, prowadzi koci azyl Kici Caffe w Olsztynie. Walczy z bezdomnością zwierząt i wykluczeniem osób starszych.
