Możliwe kierunki rozwiązań
Umożliwienie seniorom partycypacji obywatelskiej
Partycypacja obywatelska, czyli udział w podejmowaniu różnych ważnych społecznie decyzji, jest przejawem upodmiotowienia seniorów [link do raportu]. Niestety w Polsce jest to temat wciąż marginalizowany, a szkoda, bo przede wszystkich seniorzy mają ogromne doświadczenie życiowe i merytoryczne w swoich dziedzinach. Ponadto pozwala im poczuć, że są wartościowymi członkami społeczności, z których opiniami wszyscy się liczą. Nikt tak dobrze nie zna potrzeb osób starszych, jak one same. Prowadzenie konsultacji zwiększa szansę podjęcia trafnej decyzji. Warto zachęcać seniorów do zaangażowania się w sprawy, które naprawdę ich dotyczą i które są dla nich ważne, bo może im to zapewnić długofalowe poczucie sensu podejmowanych działań.
Dróg uwzględnienia interesów seniorów i włączania ich w procesy decyzyjne jest bardzo wiele. Natomiast zgodnie z zaleceniami Laboratorium Partycypacji Obywatelskiej, zanim to nastąpi należy właściwie zaplanować cały proces partycypacji obywatelskiej, który powinien obejmować:
- diagnozę,
- informowanie,
- zasięganie opinii,
- pozyskiwanie informacji zwrotnej,
- ewaluację.
Zachętą do opiniowania i testowania nowych rozwiązań mogą być spacery badawcze, które oprócz okazji do wypowiedzenia się zapewniają też dawkę aktywności fizycznej i mają charakter spotkania towarzyskiego. Innym sposobem myślenia o poszanowaniu perspektywy seniorów były debaty dla kandydatów do samorządu organizowane w Portland, w Stanach Zjednoczonych. Poświęcano je wyzwaniom związanym ze starością. Dzięki temu seniorzy mogli sprawdzić kompetencje kandydatów i świadomie zagłosować, a kandydaci dostrzec wagę i złożoność tematu.
Jedną z form angażowania seniorów w aktywność obywatelską są gminne rady seniorów [link do raportu].
Mają charakter przede wszystkim doradczy i konsultacyjny. Powstają w celu zapewnienia lepszej integracji, wzajemnego wsparcia, ale głównie reprezentowanie środowisk osób po 60 r.ż. przez współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego. Model gminnych rad seniorów został zaimplementowany również w sektorze prywatnym i NGO, gdzie organizacje, realizując różnego rodzaju inicjatywy, proszą o wsparcie seniorów [link do przykładu]. Nie zapomnijcie o skonsultowaniu swoich pomysłów z osobami starszymi, żeby upewnić się, czy dobrze odpowiadają na ich potrzeby!